Your search within this document for 'bida,kas' resulted in 24 matching pages.
 
1

“...ulandes. Aanan a sigui ta pasa. Mester tabata na prinsipio di aa 1972 ku Sentro Kultural Krsou via Max Nord a manda pidimi permit pa nan tradusi e piesa na spa i pa antiyanonan presen-tele na diferente lug den Sur Amrika. Tabata un proposishon berdaderamente tentador, ya mi tabata weta i tende mi paisano-nan, pero apenas ma bai di akuerdo, e idea di spi pur ta sali salu a tromentami, te ku ma disid di warda te ora ke piesa ta kla na papiamentu. Dianan a pasa, siman, luna. Tabata Juli 1973 ku mi kas a spiertami bisndomi ku tin un persona masha spesial na telefon ku ke papia ku mi. Tabata un sorpresa enorme, un sorpresa dbel. Tabata e bos kla di May Henriquez, e bos ku mi tabatin hopi tempu sin tende. Manera...”
2

“...5 PERSONAHENAN Seora Darault Adela, su yu muh Clementina, kri di kas seka famia Darault Doriana, charlatan, mirado di destinu Patalam, asistnt di Doriana Dokter Marchena Miep, analista, ta traha seka Dokter Marchena Arthur Morl Frans Cijntje Zebedeus Sili Casanova, fantasma Donjun, fantasma Difuntu Seor Darault, fantasma Rndu bali pa spiritu di mondi i flor di Krsou. E pasatempu ta turna lug na Krsou na fin di aanan kuaren-ta....”
3

“...7 Seora Adela Seora Adela Seora Adela Seora Adela Seora Adela Seora PROME DIALOGO. Hadreidilanti di kas di fama Darault. Manera hopi bi sa ta kaso ku kasnan na Krsou, esaki ta eskasamente muebl. Anto loke tin di muebel huntu ku e dos tres kuadronan na mura-ya, ta parse kos adkiri na un findishi di mala muert. Sinembargo, e nonshalans ku ta reina ta logra kibra e ambiente asina burzju i kursi un poko. Seora Darault ta zoya bai bini den un dje stulnan di zoya ku tin rnt di un mesa di alabaster. Adela Darault ta kana bai bini den hadrei; e ta bai paden i ta bolbe ku dos glas di djus. Un e ta pone riba mesa dilanti di su mama, kaminda ya tin un impertinente, un lensu, i algn folder di propaganda turstiko. : Akaso m'a pidi djus? : No presis. Pero esei no ta motibu pa keda sin turna e refresku delisioso aki. : Hubentut djawor ta hasi algu kontinuamente. Landa na Piscadera, piknik na' Spaanse Water o slurp djus den hadreidilanti. : Of koba nanishi den hadreipatras. : Papia porkera! Den djesei...”
4

“...bunita bo sa, tur af! Dus, dus! Si mi tabata hmber lomn,lagabo napas awe nochi. (Ku su har fing) An to ami, biuda respeta, ku ta kobra un miserabel pinshon, ta haami obliga di tende sorti makakeria asina. Ta bis ku papa tabata mash muherero. Mi yu, komo Domi a insist, matumaden,i ya basta ten kaba ma tapa ku kapa di amor, tur loke na bida, bo tata a hasi. (Pensativa i mirando Clementina ku atenshon) Hende ta papia di neger i di hendi kol komo si...”
5

“...9 Seora Adela Seora Adela Clementina Adela Seora Adela Seora Adela Seora Adela Seora fuera tur ta meskos, ora ku ta eksisti mes tantu variashon ku entre oropeonan. Tin mahos, tin bunita. Mayora no ta ni mahos ni bunita, ma tin tambe mash bunita i tambe mash mahos. Clementina sin duda ta n djesnan di mas bunita. (Ku impertinente na man e ta fiha e negrita ku mash atenshon) S, Clementina, nos ta regla un balia spesial pa bo. Sea ki na kas of na Chobo-lobo, anto nos ta inbita tur haikapt: Gobernador ku su pidasitu adyudant, Obispu ku su santu skito di kara sekunan, komandantnan di ehrsito i di marina, anto direktornan di Isla, K.N.S.M. i Pskantor. (Ta hisa de de) Anto pa fin di fiesta e ta......(e ta stp) : Pa fin di fiesta e ta kiko? (Triunfante) Laga tur paa kita kai foi su kurpa, i lusi su beyesa stabachi den tur su splendor! Shonnan, mi ta kere mi ta bai. Gosa hopi, Clementina. Perkura no bini lat. (Clementina ta sali) Tende aki Adela. Bo ta yon ainda, bo tin hopi sia kererfii, no hinka...”
6

“...e hasi hopi otro kos, ku bo kurason, bo kura-son tierno di hobensita, lo no por asepta. : No echa charada mams, ba bisa un, bisa dos awor. : Skucha Adela, ta tres luna kel a bolbe Krsou. Pero historia dje bida kel a hiba ne lugnan aya na Ulanda, a yega aki mash prom ke mes. : Bo ke men ku nan ta kulp di a mata f di a hrta? : Djesei min sa. Pero s mi sa, kel a spesialisa na kibra kurason di muh. : Esta koi hari, mi Dios. : E tatin di tur kol i di tur hol. : E pida di hol bo por wel a lag af. : Berdat, e ta mal bisa. : S, falta di delikadesa. (Tur dos ta hari) : E tatin kuater komprometida. Un tabata blnt, ku buraku den kara ora e hari; un otro tabatin kabei brin, esei ya tatin un pia riba alt kun. : E di tres tabatin kabei kor, anto ku purunchi fini fini. : E di kuater tabata un muh kas ku el a indusi na divorsi. : I ta kiko un semehante pikaflor lo ke di mi? Kisas le ta sospecha un tiki sangeri neger, ha, ha, sangeri neger! : Adela, fui! Kon bo por bisa un kos asina? Sangeri neger! Kon bo...”
7

“...no mester bis asina; bientu sa ta mash sin-bergwensa i sa permit su mes tur sort i freskura. : (duru) Drenta ant! (Porta ta habri, Dkter Marchena ta drenta) : (Ku su mama) Sigur lo bo tatin miedu atrobe di bo preshon haltu. : Mi yu, kisas pami ta un tempu mas difisil ku pabo. : Kon ta ku Shon Graciela? : Kuminsa pa sinta un ratu. : Mi por ofrese Dkter un djus? : Mi ta rekomenda tur hende bebe djus. Pero pa mi mes ta pi venenu ku ta eksisti. Si mi beb mes ora mi ta haa un patats, i pasa pa otro bida. : Bo tin suerte. Mams tin un boter, warda, chik chik, no nikamente pa Dkter, sino ku ltimamente e ta krda freinan di Adela tambe. : Un mama mester perkura pa tur kos. : Min konose smak di bo mil i un freinan, ami ta atenemi na mi reseta: wiskisoda: dos dedi wiski. (E ta hasi sea mustra dede pikia ku fulan-bomba, a la kaptan ingles. Adela ta bai paden) : Bo ta krda hasi un bon palaba pa Frans Cijntje? : Shon Graciela, laga esei nami. Den dje ramo ei mi ta artista. : S, di medisina bo por lague...”
8

“...16 Doriana Arthur Doriana Arthur Doriana Arthur DI DOS DIALOGO Bibienda di Doriana, hasidi brua. Un kas di tabla; no tin plafn, por mira e daki pali maishi, want pa algn balki i stngel algn dwars algn nt. Tin a perd forsa i ta medio kologa.-----Na muraya tin poko prenchi hiblek di diferente santu, entre otro un bizantino di Labirgui ku yu. Meimei dje prenchinan tin repro-dukshon di prtrt di boksd i heneral, konosi di aanan 1910 te 1920; e heneralnan Joffre i French i e boksdnan Jeffries i Jack Johnson. Komo muebel tin hopi stul pretu ku mat di ka-bana. Tin diferente sorto di lampi di korosin ta kologa ne balkinan. Den dje habitashon, Doriana, hasid di brua, ta sinta. Su kara hiploi, su kurpa flaku, seku, su un pia hinch ku dewater, hirk riba un banki. Arthur Morl ta sinta riba un stul banda di dje. Ta nota ku e ta mash preokupa : Pakiko e shon no ta puntra sorti kos asina na su dokter blanku di Punda? Ta bis, ku poko ten pas, un toui nan a bini foi teri makamba. : Ta berd, Doriana, nan...”
9

“...ei, ahn? Konta Doriana. Si bo konta ku smak, si bo sa di eksita Doriana, bieu manera e ta, ku su pata drechi tur ireis, anto... ken sa Doriana lo por bolbe pensa riba. : Ai, Doriana, sorti kos asina ta pasa sin bo sa kon. : S, kontal e sak su saya i abo bo karson. : No papia asina. : Dios a nami lenga skerpi. : Mi ke men, ke ta sosode prom ku bo sa; sin bo dunabo kuenta. : Ban mira, ban mira, konta! Yagdi saya! : Ta trata di Clementina. : E mucha muh di mas bunita di Santa Rosa. : E ta sirbi na kas di Shon Graciela Darault. : Esun dje yu muh bunita sin sn? Kon yama e kriatura voluptuosa ei atrobe? : Adela. : Shelu sklama! Mama Maria miserikordia! Santa Cecilia ku pechu kanfua, no para mira ke karei, dunanos un man. San Hos, debolbele su birginidat. Anto ta un asuntu entre Adela i Clementina. : No enteramente.... : Anto, konta presis kon e kos a sosod. Ai, mi pia ku dewater ta grawata. : Bo por kompronde ku ma bira loko namora di Adela. : Pero e ta plan bar. : Esei su mama ta haa. El a bisami:...”
10

“...tabata karga un yuchi bi su kurason. ' Nt asina. : (Yamando) Patalam, Patalam! Bo ta drum trei porta ta skucha. Bin kuri ke shouru aki. E ta molestimi. E ta papia palaba malu, konta kon nan a okupa matris di un mucha muh. : (un hende basta mankaron; lam, anto ku kabesi flasku ta lastra bini riba su atras, drenta pa un porta ku tin den e skt na man drechi) Larg akifo putero! Chupado di tete. (Manera welek e ta lastra bai riba Arthur) : (Ta bula lanta, i ku takto ta buska salida) E lug aki parse kas di hende loko! ! : Sigur no, abo ker a bringa pa haa bo deseo, pami bringa tira bo yunan afo. (Arthur ta desaparese. Hasid di brua i Patalam ta keda nan s. Tin un momentu di silensio, mientras tur dos ta bias rosea pisa, visiblemente kansa) : Bin sinta bandi mi, Patalam. : (Konmovi) Nan a bolbe zjenabo, Doriana? : Awendia nos ta kansa lih Patalam. Antes aya kuantu asuntu nos n lapi.... : S, manera esun ku ma hap djente den su las. : I esun ku ba puala den lomba. : E tennan ei tabata bon! : Dia...”
11

“...24 Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje Miep Cijntje : No, taa un bi pomada. : Bo mester konsulta Dkter Marchena. E s por rebelabo sekreto di Frans Cijntje. : Mi sekreto? : Hmber ku mala suerte den amor, ta hende egosta, ku ke sigui gosa nan bida parandero di soltero. : Bo ke men, ku tami mes ta kousa di mi mala suerte den amor? : Sin ningn duda. Bo ta un monster di egoismo. Un solteron hura. : Bo akusashon no ta poko eksahera? : Un dje dianan aki mi ta traha un epigrama ribabo. : (Mash alarma) Bo ke men di kontami ku abo ta un dje annimonan di mala higra, ku ta skibi poesia satrika stroi rnt den nos pober komunidat? : Pronto mi tei saka un buki di poesia pa oka-shon, nan lo ta bon temper! : Dios Tata, mira den kiko mi ta haami! : Skucha. Otro dia ei ma traha un riba miembro-nan di Klup Rotario. Tur siman nan ta bai Hotl Amerikano bai stiwa nan barika. (Cijntje ta prop dede den orea, mientras Miep ta resita) Shon Grandinan di komersio, ireprochabel i...”
12

“...DI KWATER DIALOGO 29 Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina : Seora Clementina : Seora Sala di kas di famia Darault. E ta muebl mas o menos manera hadreipadilanti. Kisas un pokito mas luhoso. Man robes un piano habri, man dre-chi un kanap, ku un shal kol bia tira riba dje; bandi dje un mesa plat rond. Meimei dje sala un mesa grandi rond, ku poko stul kmodo, but kon ku ta rnt. Den fondo dos kortina marn skur ser. Na man drechi patras un radiokonsol ta toka. E muzik ta komo si fuera di un orkesta leu. Un gritu di foi tras dje porta di man drechi ta penetra e silensio. (Ta kuri drenta na yapon djanochi) Esta un soo espantoso! Si no ta ku ya mi kabei ta blanku, le la bira awr aki sigur sigur. Clementina! Clementina! Ta parse ku tin un muzik ta toka...... Ta kon por ta? Ai... (Ku un hari nervioso) te radio. (Na yapon djanochi) Shon Graciela a yamami? Tende Clementina, no para sumiso asina, e ten ei a pasa. Poltika i e asuntunan ei a trese hopi kambio. Bin sinta trankil...”
13

“...tera. Teni mi ten otro gai tabata kanta. Yonkuman tabata bishita kas, pero chaperonne no tabata skit foi nan. E mucha muh tabata bai sinta toka piano, anto e yonkuman tabata bai kuruka mas seka dje pusi-bel, lo kual no tabata fasilita e tokamentu. Shon Graciela a toka piano hopi ten di kompro-miso? (Ta mir ku atenshon) Tende mi ta asepta ku no tin un dobel sentido trei dje pregunta ei? Kon Shon Graciela ke men? Dispensami mi paloma, mi ta mira ku bo ta ino-sente. Si, teni su kompromiso Shon Graciela a toka hopi piano. Schumann e tabata gusta toka, no, Grieg, i mas ku tur Chopin. (E ta kai sinta na piano i ta kuminsa toka, of mih dicho habraka un noktumo di Chopin. Djis e ta stop, i ta kuminsa kana bai bini den sala) Nan mester tata bek dia grandi kaba, basta n ta un desgrasia a sosode? Ai no, Shon Graciela, nada no a pasa. Ta sine di nuebor nan a bai i esei no ta kaba prom ku diesunor. Kaba ora nan a sali ku intenshon di bini kas, nan a ripara ku ta luna yen, e or ei nan a drenta outo bai dal...”
14

“...Mi ke men pe fiesta di kompromiso. Si Shon Graciela, mare ya ta dia.......(Clementina ta sali bai) : (Pensativa) Inosensha tin ora ta duna impreshon di ambigwedat. Tantan... ta kon diabel e tanta ei tabata yama atrobe? E solterona bieu... Tantan Gloria, asina mes, tantan Gloria. Ora hende ten-de papia, bo ta kere ta un hasido di brua, un lobo den kueru di kam, anto e tabata inosente manera un lamchi. Aunke min por wanta hende ku ta kana papia den nan mes. Ta koi chocho, koi behes.... inbiemo di bida.... Aki na Krsou un tiki inbiemo lo kai bon... (E ta bai sinta na piano i ta bolbe kuminsa toka e noktumo di Chopin, e bi aki e no ta habrake tantu) : (Ta kore drenta) E ta sinta na yapon ta toka Chopin. Sigur lo bo tabata ansh Mams. : Tende mi yu dushi, skucha bon kiko mi tei bisa-bo... Es ku no respeta kustumber, ta kaba malu. : Kiko esei ke men? : Ku bo ta sali bai sine bo so ku Arthur, esei awen- dia ta normal. Pero ku despues boso keiru outo te despues i mei anochi, esei si mi no ta aproba...”
15

“...36 Dkter Seora Dkter Seora Dkter Seora Dkter Seora : Pues, ta un kos mash konos, ku un sensiyo brel por kura e biramenti kabesnan ei. : Di medisina si, kerido Dkter, nunka ba sa mash. : Bo yu por a hasi koi mala mucha? : Mi ta hinka man den kandela pe. : Warda bo kurpa. Hopi te mamanan ka kima man, anto mahos. Pero posibelmente ta ainda mas sensiyo Shon Graciela; Adela ta para na drempi di bida, ku klki na boka, ken lo no sinti gana di djis purba. : Dkter tin rason. Mi ta gradisibo ku ba bini, bo ta semper hentil ku nos. : Bon, laganos ban drumi awor. (Dokter Marchena ta sali bai. Seora Darault ta kompa na porta, kaba e ta bolbe drenta sala, i ta keda weta ront di dje. E ta manera poko turd) ' Kon tal ke asuntu aki kaba bon....”
16

“...karioso. Pero krda tambe ku ta hende e ta. Hende di kami ku wesu. I ta kiko bo ke bisa kesei? Nada partikular, sino ku ta natural pa Shon Adela basila awor ka yega e momentu pe skohe su futuro. Boso hende yn tur ta korta riba mesun sker. Boso tur ta pensa ku nos ta manitika, ku ta riba felisidat di nos yu adora so nos por pensa. Dispensami. Ma kompronde Shon Gracie... (Ku enfsis i kasi rabia) Mi tambe tin mi bida. Sea pa loke sea mi tin e si. Anto e Dkter Marchena klapchi ei... O, min ta sa ku Shon Graciela sa uza sorti palabasina. E Dkter Marchena ei di, ku Adela ta para na drempi di bida, ku klki na boka. Wl ami por ta para na drempi di morto, pero mi tambe tin mi klki, anto yen! Shon Graciela no meste kupa ku loke Dkter Marchena papia. Nan ta bisa ku ltimamente e ta papia un kos pa otro. Ken por sa kua klki ta kontene mas venenu? Esta idea Shon Graciela. Idea? Tende, pa malu ku un idea por ta, realidat...”
17

“...tende muzik i fi leu leu. Nan ta toka algu mash romantiko. Kaba poko poko kortina atras ta habri i ta mira un sala mash bunita ilumin, ku shandili meimei. Den dje sala na un banda tin un komida di kasamentu na un mesa largu. Sinta na mesa tin algn pareha yon, algn poko mas bieu, tur ta bisti manera tabata kus-tumber na 1920. Graciela i Andr Darault, tur dos yon, ta sint meimei ne mesa. Muraya atras dje sala ta tap tur tur ku un kas di araa enorme, anto den dje, un araa higantesko ku kara di hende, mitar monstruoso, mitar ama-bel. Sinku pareha, den nan Graciela ku su kas, ta lanta balia silensiosmente un wals lento, bou di shandilinan, kaba nan ta bolbe bai sinta na mesa di fiesta) : E ta drumi i straa kon su soo, antes yen di monstruo awor a logra plenitut di rekuerdonan agradabel i amoroso. E mes n sa pero mas i mas su intenshon pa no stroba deseonan di su yu muh ta kohendo forsa. Djis Fe turna su desi-shon i e orei, ami, e ltimo opstakulo tambe lo desaparese i tur loke lo keda ta rekuerdo...”
18

“...43 Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina Seora Clementina piaser ta beker di venenu. Ken por penetra atro-sidat i beyesa di bida? (Poko poko kortinanan ta bolbe sera. Un momentu ta skur i ketu ainda, kaba lus ta bolbe sende. Ta mira Seora Darault hilen kontra mu-raya, ketu ketu riba tench i pia e ta kana bai n e kanap kaminda Clementina ta drumi) (Hibek riba Clementina) Esta trankil e ta drumi, en tin idea dje maldat ku tin den su Shon Graciela su kurason. (Kaba e ta lant fo i soo) Clementina! Shon Graciela ta sinti fastioso atrobe? Bon tende nada? Bon mira nada? N, blo den mi soo. Kon? Kiko ba tende den bo soo? Si Shon Graciela ta haa bon, mi ta prefer no konta. Clementina, rospondemi: bo ta stima Arthur Morl? Si Shon Graciela, ku hinter mi kurason. Anto lo mi perkura pa bo kasa kun. Lo mi sia e Morl sin moral ei manera. Pa ultimo be mi ta puntrabo lo bo ke kasa kun? (Sumiso) Lo mi hasi manera Shon Graciela manda....”
19

“...garganta i un peluka blanku. : Di tur tres, esun ei su mirada ta mas melank- liko. : Kuanto be min bisabo ku bo mester studia bida di gran amantenan, esta,subidnan di seri Venus i pikafloman ku istoria a produsi? Sino ta im-pusibel pa bo bira bak den nos fishi. Bo ta keda un charlatan, un kurandero chambn, ku ta daa nmber di nos profeshon sagradu. San Expedito, mesklad di venenu, protehe nos! San Antoni, ku ta haa tur kos ku perd, yuda nos ha? e bon kaminda! E spoki di peluka blanku, no ia ni un otro ku e slebre Casanova, ka biba dos siglo pas, i ku a obseki na tantu muh, delisia-nan di afekto mutuo i di rosea krtiku kous pa amor. : Esn banda di Casus Novus ta........ : Ku mea largu, un sorti falchi hanchu na su hep, kragi kanchi na garganta. Aha, aha, esuneinta nada menos ku Donjun Tenorio. : Esei ta weta manera hende kun ta mira nada. : Nunka el a mira algu. Na bida e tabata hasi amor djis pa baldadi, despues kel a muri, el a keda ku e mala maa di bini tera bk. : Pero pakiko esun ke peluka...”
20

“...47 Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana Patalam Doriana luganan kaminda el a stima, dos siglo pas. : Nan lo no ta mash enkanta ku aya bou, si kada be nan ta lastra bini bk aki riba. : Patalam, Patalam, mi tin miedu ku ta nt ora aki riba kaba ku nos, nos ta kuminsa mira su enkan-to. : Doriana, no papia sorti kos asina, bo ta hasimi yora. : Bida no ta un pleiz! : Wak, ata un mucha muh hoben ta kana nan dilanti. Mi konos. Ta Adela Darault. E ta linda, e s ta bibu. : Andr Darault ta bini tera bk pa bin weta su yuchi. E tabata kabes bash, bribn, pero su yu-chi s el a stima ku mash ternura. : Casanova ku Don Juan ta kita bai na man drechi. Nan ta kana un trei otro riba un berea smal den mondi. Darault ta sigui so tras dje yu ribe kaminda hanchu solitario di Welenbrdu pa Siberia. Si nan sigui kana den dje direkshon ei, nan ta yeg ki seka nos. Karamba Doriana, si nan sigui kanasina, nan ta yega seka nos. Mi dal un dashi pe okashon? : Esun ku ma kumpra...”